روزنامه آسیا : ناترازی انرژی؛ بحرانی عمیق و دیرین

به گزارش خبر24 به نقل از آسیانیوز- آن‌چه امروز در قامت بحران ناترازی انرژی خود را نشان داده است، بی‌گمان مشکل امروز و دیروز نیست. درواقع رویکردها و سیاست‌گذاری‌های غیرعلمی و ناکارآمدی که سال‌هاست امتداد داشته، امروز نتایج دهشتناک و ثمره تلخ خود را عیان کرده است. در همین بحث، دکتر برات قبادیان، استاد دانشگاه تربیت مدرس و بنیان‌گذار پژوهشکده انرژی‌های تجدیدپذیر در گفت‌وگو با آسیا گفت: «بیش از 20 سال قبل پیش‌بینی می‌کردیم که در صورت عدم اقدام، روزی با ناترازی انرژی مواجه شویم.»

دکتر قبادیان درباره اهمیت انرژی گفت: «بحث انرژی یکی از مباحث مهم جهان امروز است و در میان ده اولویت نخست هزاره سوم میلادی قرار دارد. اگر انرژی نداشته باشیم، بخش عمده‌ای از جمعیت ۸ میلیاردی دنیا بدون غذا و آب خواهند ماند. بنابراین، انرژی فوق‌العاده مهم است.»

وی به تفصیل درباره منابع انرژی توضیح داد: «منابع انرژی به دو دسته تقسیم می‌شوند: انرژی‌های تجدیدپذیر و انرژی‌های فسیلی. منابع فسیلی شامل نفت، گاز و زغال‌سنگ و همچنین انرژی هسته‌ای هستند که با مصرف کاهش می‌یابند و روزی به پایان می‌رسند. به همین دلیل، دانشمندان به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر رفته‌اند و من نیز معتقدم که ایران باید به این سمت حرکت کند، هرچند دیر شده است، با این‌که ایران جزء سه کشور برتر دنیا از نظر ذخایر نفتی و گازی است.»

قبادیان تاکید کرد: «منابع فسیلی منابع آلاینده نیز هستند. هر یک از ما در ایران، به لحاظ سرانه ۷۲ درصد بیشتر از سهم جهانی گازهای گلخانه‌ای را از طریق این انرژی‌های فسیلی تولید می‌کنیم.»

او در مورد هدف تأسیس پژوهشکده انرژی‌های تجدیدپذیر گفت: «از سال ۱۳۸۰ به‌صورت جدی تلاش کردم تا مبنایی برای نسل‌های آینده بگذاریم. پیش‌بینی می‌کردیم با روند کنونی مصرف انرژی‌های فسیلی، نه‌تنها محیط‌زیست آلوده می‌شود، بلکه این منابع نیز روزی به اتمام می‌رسند. من معتقدم نفت برای سوختن نیست، بلکه برای ساختن است و باید از انرژی‌های پاک خدادادی مانند خورشید، باد، آب، بیوماس (زیست‌توده) و زمین‌گرمایی بهره بگیریم. ایران از این نظر غنی است.»

او ادامه داد: «با هدف تربیت متخصصان و نیروی انسانی ماهر و بومی‌سازی فناوری‌های تبدیل انرژی‌های خورشیدی، پژوهشکده انرژی‌های تجدیدپذیر را تأسیس کردیم. با دو یا سه آزمایشگاه شروع کردیم و در نهایت در سال ۱۳۹۵ موفق به اخذ مجوز از وزارت علوم شدیم. تاکنون دانشجویان بسیاری در مقاطع ارشد، دکتری و پسادکتری تربیت کرده‌ایم که برخی از آن‌ها در ایران مانده‌اند و عده‌ای نیز به خارج از کشور رفته‌اند.»

قبادیان افزود: «در زمینه تولید سوخت‌های تجدیدپذیر اهدافی داشتیم و در سال ۸۰ تلاش کردیم تا در حد آزمایشگاهی سوخت تولید کنیم. از پسماندها، فضولات دامی و طیور، زائدات کشاورزی و حتی زباله‌های شهری برای تولید سوخت و برق استفاده کردیم. در کنار اینها، از منابع خورشید، باد، آب و زمین‌گرمایی هم می‌توان بهره گرفت که اطلس آن‌ها توسط پژوهشگران کشور تهیه شده است.»

او بیان کرد: «با توجه به این‌که در سال ۸۰ کشور در حال توسعه بود و نیاز مبرم به انرژی وجود داشت، یعنی 20 سال قبل، پیش‌بینی می‌کردیم در صورت عدم اقدام، روزی با ناترازی مواجه شویم که امروز در همین شرایط قرار داریم. اگر به‌اندازه‌ پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌های فسیلی به انرژی‌های تجدیدپذیر اهمیت داده می‌شد، قطعاً امروز شاهد این ناترازی نبودیم.»

در مورد نگاه اقتصادی با مبحث انرژی، قبادیان اظهار داشت: «برخی به‌اشتباه فکر می‌کنند تولید سوخت و انرژی با انرژی‌های فسیلی از نظر اقتصادی بهتر از انرژی‌های تجدیدپذیر است. این تفکر شاید ۳۰ سال پیش در آلمان و بسیاری از کشورهای اروپایی وجود داشت، اما اکنون دیگر وجود ندارد. تولید برق با باد در آلمان از نظر اقتصادی با انرژی فسیلی رقابت‌پذیر است.»

در نهایت، قبادیان به مسئله بحران زیست‌محیطی و «هزینه‌های اجتماعی» پرداخت و گفت: «اگر استفاده از انرژی‌های فسیلی ادامه یابد، روزی ممکن است در شهر تهران نتوان زندگی کرد. بیمارستان‌ها پر از بیماران آسم و آلرژی خواهد شد. کشورهای اروپایی تعرفه‌هایی بر هزینه‌های اجتماعی ناشی از سوخت‌های فسیلی وضع کرده‌اند و ما نیز باید به سمت آن برویم.»

او در پایان به دستاوردها اشاره کرد و افزود: «ما به کمک دانشمندان ایرانی به فناوری تولید انرژی‌های تجدیدپذیر دست یافته‌ایم و دانشجویان زیادی را در این زمینه تربیت کرده‌ایم. اکنون ظرفیت تولید انرژی تجدیدپذیر را به‌صورت انبوه داریم و باید از این فرصت بهره ببریم.»